Kao volonter-naučnik u Centru za bihejvioralnu genetiku, Jovana Đurđević, studentkinja Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu, je saznala na koji način porodična atmosfera u kojoj dete odrasta ima ulogu u kasnijim bliskim interpersonalnim odnosima koje osoba ostvaruje sa vršnjacima, prijateljima, ljubavnim partnerima i drugim važnim osobama u životu:

“Porodica za dete predstavlja osnovnu bazu za socijalizaciju, a kasnije će, kako dete odrasta, tu ulogu preuzeti vršnjaci u školi i društvenim organizacijama. U detinjstvu je najintenzivnije sticanje predstave o odnosima među ljudima, a kako je baš u tom periodu dete najviše okruženo članovima porodice, oni imaju veoma važnu ulogu za detetov socijalno-emotivni razvoj. Dete se emocionalno prvo veže za osobu koja vodi osnovnu brigu o njemu. Obično je to majka. Pod brigom se ne podrazumeva samo da osoba koja brine o bebi, hrani ga i presvalači, već i da pruža osećaj sigurnosti. Dete se u tom odnosu razvija i u zavisnosti od pružene roditeljske ljubavi ispituje sopstvene granice sa drugim ljudima. Ako dete odrasta uz majku koja je osetljiva na detetove potrebe i koja ih ispunjava i koja podržava detetovu radoznalost, dete će najčešće tokom odrstanja steći samopouzdanje i neće se bojati da stupi u emocionalne odnose sa drugim ljudima, gradeći stabilne veze. Međutim, neke majke su autoritativne i nastoje da imaju vlast nad detetovim životom, i na traj način ne odgovaraju adekvatno na detetove potrebe. Neretko se dešava da deca koja odrastu uz autoritativnu majku poprime njen obrazac ponašanja. Devojčice koje su usvojile majčin obrazac ponašanja i same mogu postati autoritativne majke, dok će dečaci smatrati samo svoju majku dovoljno vrednom, usled čega može doći do odbacivanja partnerki ili čak do agresivnog ponašanja prema njima.

Naravno, ovakav obrazac nije pravilo, jer na socio-emocionalni razvoj pored porodice utiču i drugi faktori. Na primer, uz partnera koji je iskren i otvoreno pokazuje svoje emocije, i oni koji su isprva rezervisani i nepoverljivi mogu uz takvog partnera da ostvare dubok i blizan odnos, te na taj način i sa svojim partnerom izgrade sigurnu emocionalnu bazu.”

Jovana ističe: “Važnost pružanja emocionalne podrške deci u najranijem detinjstvu leži u tome da se čitav detetov svet nalazi u okviru porodice. Dete tu stiče osećaj sigurnosti ili odbačenosti, stiče prva iskustva i uči o načinu na koji ljudski odnosi funkcionišu. Porodica nije jedina sredina u kojoj će se dete nalaziti, ali je prva socijalna sredina i zato je vrlo važno da ona bude sigurno mesto.”

Ovaj tekst je nastao u okviru projekta Volonterske nauke. Ukoliko želite da priključite našoj blizanačkoj ili neblizanačkoj studiji, to možete učiniti putem ovog linka.